Yoğun bakım uzmanları çocuklara yetişemiyor

Türkiye'de çocuk yoğun bakım servisi ve hekim sayısı oldukça yetersiz. Ülke genelinde 23 milyon çocuğa sadece 63 hastanede 600 tane yoğun bakım çocuk yatağı düşüyor. Bu alanda sadece 24 uzman hekim bulunuyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) çocuk yoğun bakım uzman hekim sayısı belirlenirken hizmet verilecek bölgedeki yoğun bakım yatak sayısı ile 100 bin çocuk başına düşen hekim sayısının dikkate alınması gerektiğini söylüyor. Yapılan araştırmalara göre 100 bin çocuğa düşen uzman sayısı Türkiye'de 0,13 iken ABD'de 2,6, Birleşik Krallık'ta 0,93, İspanya'da 3,18, Hindistan'da 0,1 oranında uzman düşüyor. Yani Türkiye'de 770 bin çocuğa sadece 1 çocuk yoğun bakım uzmanı düşüyor. Çocuk yoğun bakım ünitelerindeki yatak yetersizliğinden  çocuklara acil servislerde veya altyapısı yetersiz mekanlarda müdahale ediliyor. Çocuk Acil ve Yoğun Bakım Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Dinçer Yıldızdaş Sayman, çocuk yoğun bakım ve uzman hekim sayısının yetersiz olmasının yıllardır sorun olduğunu belirtti. Sayman, “Yapılan araştırmalar çocuk yoğun bakım ünitesi ve bu alanda uzman hekim sayısının yeterli olduğu ülkelerde çocuk ölümlerinin az olduğunu gösteriyor. Eğer ülkemizde bu alanda uzman olan hekim sayısı yeterli olsaydı geçmişte birçok çocuk ölümünün de önüne geçilirdi. Fakat kimse bu alanla ilgilenmedi. Başarılı yoğun bakım tedavileri için eğitimli insan gücünün varlığı en önemli faktördür.” dedi. Yoğun bakım servislerinin yüksek maliyetli sağlık hizmetlerinden olduğunu belirten Fatih Üniversitesi Çocuk Hastalıkları Uzm. Dr. Hamza Yazgan, ekonomik endişelerden dolayı devletin yoğun bakım açma girişiminde bulunmadığını ifade etti. Yazgan, “Yüksek maliyetli olduğundan çocuk yoğun bakımlarını genelde özel üniversitelerin açması istenir. Maddi olarak devlet zarara girmek istemiyor.” diye konuştu.

“SAĞLIK BAKANLIĞI'NIN DAHA FAZLA YAN DAL AÇMASI GEREKİYOR”

Yapılan araştırmalar çocuk yoğun bakım merkezi bulunan hastanelerin hepsinde bir hekim bulunduğu ve haftanın yedi gün ve yirmi dört saat çalışmak zorunda olduğunu gösteriyor. Prof. Dr. Dinçer Yıldızdaş Sayman, Sağlık Bakanlığı'nın bu alanda uzman yetiştirmek için  daha fazla  yan dal açması gerektiğine dikkat çekerek, “Normal standartlarda çocuk yoğun bakım uzman sayısının  bir ülkede bulunan çocuk sayısının  yüzde 55 oranına  denk gelmesi gerekir. Sağlık örgütleri kaliteli yoğun bakım çalışmaları için her 6 ve 8 yatak için 5 hekim istihdam edilmesi gerektiğini söylüyor. Bu sayı Amerika ve Avrupa'da yüksek iken ülkemizde oldukça düşük. Yirmi yataklı bir yoğun bakım ünitesine 1 hekim düşüyor.” cümlelerini kullandı. Bu alanda yapılan çalışmaların yeni yeni ivme kazandığını ve bir veya iki yıl içerisinde çözülecek bir konu olmadığına değinen Sayman, “Zaman gerekiyor. Hekimlerin yan dal olarak yoğun bakım uzmanlık alanına istihdam edilmesi gerekiyor. İyileştirme olarak en az bu alanda  600 uzman çocuk yoğun bakım hekime ihtiyacımız var.” şeklinde ifade etti.

Türkiye'deki çocuk sayısının fazla olduğunun farkına yeni varıldığını dile getiren Prof. Dr. Sayman, yoğun bakım derneklerinin de  bu konuda doktorların eğitimine önem vermeye başladığını söyledi. Çocuk yoğun bakımlarında uzman hekimlerin bulunmasının çocuk ölümlerini azaltan en önemli faktör olduğunu vurguladı.

ÇOCUKLAR ERİŞKİN YOĞUN BAKIMLARINDA ENFEKSİYON KAPABİLİYOR   

Fatih Üniversitesi Çocuk Hastalıkları Uzman Dr. Hamza Yazgan, çocuk yoğun bakım ünitelerindeki yer sıkıntısı nedeniyle binlerce yoğun bakımlık 0-15 yaş arası çocuğun erişkinlerle aynı ortamı paylaşabildiğini dile getirdi. Bu durumun riskli olduğuna dikkat çeken Yazgan, şöyle devam etti: “Yetişkin yoğun bakımlarında enfeksiyon ihtimali yüksek oluyor. Burada tedavi altına alınan çocukların enfeksiyona yakalanma riski veya bulaşıcı hastalık riski çok yüksek olabiliyor. Aynı zamanda çocuklar alanında uzman kişilerce kontrol edilmediği için yetersiz tedaviyle de karşı karşıya kalıyor. Yoğun bakım niteliğinin az olduğu ülkemizde kesinleşmiş bir durum. Çünkü biz de çocukları yoğun bakım ünitelerine sevk etmemiz gereken durumlarda yatak bulmakta zorlanıyoruz. Artık çocuklarımız için yoğun bakımlarda yer bulma sıkıntısı çekmek istemiyoruz. “dedi.