Cumhuriyet Gazetesi yazarı Orhan Bursalı kaleme aldığı köşe yazısında Prof. Dr. Özlem Kayım Yıldız’ın Herkese Bilim Teknoloji dergisinin 326. sayısında yayımlanan yazısını paylaştı.
Yazısında 2022 yılının ilk beş ayında toplam 942 hekimin yurtdışına gittiğini belirten Yıldız, göçün bu şekilde devam etmesi halinde yaratacağı etkileri şu sözlerle paylaştı:
“Türkiye’den hekim göçü hız kesmeden devam ediyor. Türk Tabipleri Birliği (TTB) verilerine göre 2022 yılının ilk beş ayında toplam 942 hekim, yurtdışında görev yapmak üzere TTB’den ‘İyi Hal’ belgesi aldı. Göç, genç pratisyen hekimlerle sınırlı değil; acil tıp, anesteziyoloji ve reanimasyon, kadın hastalıkları ve doğum gibi kritik, az sayıda olan branş uzmanlarından gidenlerin sayısı da artıyor. Son on yıl içerisinde yıldan yıla artan hekim göçü bu hızla devam ederse 2022’de rekor seviyelere ulaşacak.
Öte yandan Türkiye’de nüfusa göre doktor sayısı (1.000 kişide 2), OECD ülkeleri ortalamasının (1.000 kişide 3.6) oldukça altında; bu ülkeler içerisinde Türkiye’den daha dezavantajlı durumda olanlar ise Hindistan, Güney Afrika ve Endonezya.
Dünya Sağlık Örgütü, dünya çapında 2.8 milyon hekim açığı olduğunu tahmin etmektedir. Yüksek gelirli ülkelere hekim göçü, hekim açığının daha çok olduğu düşük ve orta gelirli ülkelerdeki durumu daha kötü hale getirmektedir. Göçün temel nedenleri arasında zor çalışma koşulları sonucu tükenmişlik ve göç edilen ülkelerde daha iyi çalışma ve yaşam koşulları olması yatmaktadır.
Göçün ölümlere etkisi
Hekim göçünün düşük ve orta gelirli ülkelere maliyeti genellikle mezuniyet öncesi eğitim giderleri (‘Benim vergilerimle okuyan...’) açısından değerlendirilmektedir. Afrika’da bir hekimin eğitiminin maliyetinin 21 bin - 65 bin 997 dolar olduğu sanılmaktadır (https://doi.org/10.1136/bmj.d7031 https://doi.org/10.4314/ajhs.v13i3.30830). Bununla birlikte, hekim göçü olmasaydı kurtarılacak yaşamları da hesaba katan bir değerlendirme yapmak gerekir. Bunun yöntemi göçün, fazladan ölümler üzerine etkisinin hesaplanmasıdır. Saluja ve arkadaşlarının çalışmaları (‘The impact of physician migration on mortality in low and middle-income countries: an economic modelling study’ http://dx.doi.org/10.1136/bmjgh-2019-001535) bu sorunun yanıtını vermeyi amaçlamıştır.
Yazının tamamı için tıklayınız.