;Radyoloji uzmanı olmayan kullanamaz

Hekimlerden aldığı bilgilendirme isteklerine cevap veren Türk Radyoloji Derneğine göre, radyoloji uzmanı olmayan hekimlerin tıbbi görüntüleme cihazı kullanımı, muayeneye yardımcı amaçla değilse; işleme hukuk yolu açılabilir

ANKARA/MEDİMAGAZİN

Türk Radyoloji Derneği (TRD), başta ultrasonografi cihazının kullanımı olmak üzere radyoloji uzmanı olmayan hekimler tarafından tıbbi görüntüleme cihazlarının kullanımı ile ilgili, üyeleri tarafından yapılan bilgilendirme isteklerine yazılı bir açıklama ile cevap verdi.

Dernek Yönetim Kurulu tarafından yapılan açıklamada,
Eğitim hastanesinde endokrinoloji bölümü tarafından hastalara tiroid ultrasonografi(USG), tiroid renkli Doppler USG ve ince iğne aspirasyon biyopsisi yapıldığını, tetkiklerin hastane faturasına yansıtıldığını ve endokrin hekimi adına performans puanı hesaplandığını belirten üyenin başvurusunu değerlendiren TRD, radyologların USG cihazı bakımından yetkilerinin açık olduğu belirtilirken, USG’leme yönteminin kimi uzmanlık alanları tarafından da kullanıldığı; ancak radyolog dışı hekimlerin tıbbi görüntüleme cihazlarını kullanabilmelerinin hukuk düzenince belirlenmiş sınırları bulunmadığı ifade edildi.

Kullanım üç koşula bağlı
Pratisyen hekimlerin tetkik amaçlı USG cihazı kullanıp inceleme sonucuna yönelik rapor düzenleyebileceğine ilişkin Sağlık Bakanlığı yazısının iptali istemiyle açılan davaya dikkat çeken TRD, mahkemenin hukuka uyarlık bulunmadığı ve işlemin iptaline karar verdiğine değindiği açıklamasında, “Karara bakıldığında radyoloji uzmanı olmayan diğer uzmanlık dallarındaki hekimlerce USG kullanımının üç koşulla sınırlandırıldığı görülebilir. Birincisi cihaz kullanımının uzmanlık alanıyla ilgili muayeneye yardımcı olmak amacıyla yapılması; ikincisi cihazın hekimin kendi hastalarında kullanılması; üçüncüsü ise cihazın sadece teşhis için kullanılmasıdır” denildi.

“Muayeneye ek mi? Ona bakılmalı”
TRD açıklamasında, tiroid USG ve tiroid renkli Doppler USG uygulamalarının endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları uzmanları tarafından gerçekleştirilmesi konusuna açıklık getirildi. Açıklamada, “Endokrinoloji alanına ilişkin uygulamalara yardımcı olmak için kullanıp kullanılmadığı veya kullanımın bu alana özgü teşhis amaçlı bir kullanım olup olmadığı konusunda bilgi verilmemiştir. Bu bilgi endokrinoloji uzmanının anılan yargı kararında belirtilen sınırlar içinde kalıp kalmadığını irdelemek açısından gereklidir. Nitekim bu şekilde alanla ilgili düzenlemeler ve anılan yargı kararı ışığında endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları uzmanının USG cihazını, cihazla birlikte mümkün olabilen tıbbi uygulamaları endokrinolojiye özgü muayeneye ek olarak tanı koyma amacı ile kullanması olanaklı olabilecektir” ifadelerine yer verildi.

“Puan hesaplanmamalı”
Dernek üyesi hekimin, endokrinoloji uzmanı hekimlerin anılan USG uygulamaları ve ince iğne aspirasyonu işlemleri ile performans puanı alıp alamayacakları ile ilgili mevzuata yönelik bilgilendirme isteğine de cevap verilerek, “Yönetmelikte USG işlemleri “Ultrasonografik Tetkikler” alt başlığı ile “Radyolojik Görüntüleme ve Tedavi” ana başlığı altında sayılmıştır. Ana başlığın yanında parantez içinde “Raporlaması yapıldığı takdirde puan verilir” ifadesi bulunmakta olup, bu ifade ile ana başlık altındaki alt başlıklarda sayılan tüm işlemler için puan hesaplanması radyoloğun işlemle ilgili rapor düzenlemesi koşuluna bağlanmıştır. Puan hesaplanması için bu koşulun sağlanıp sağlanmadığına bu kısımda sayılan tüm işlemler için dikkat edilmelidir. Üyenizin iletisinde belirttiği “tiroid USG” işlemleri de “Radyolojik Görüntüleme ve Tedavi” bölümünde “Ultrasonografik Tetkikler” alt başlığı içinde belirtilmekte ve bu alt başlıkta sayılan bütün tetkikler için “Radyologlar tarafından yapıldığında puanlanır” ibaresi yer almaktadır. Yani radyolog dışındaki hekimlerce bu işlemin yapılması durumunda puan hesaplanmaması gerektiği kanısındayız” açıklamasında bulunuldu.

TRD açıklamasının puanlama ile ilgili kısmında, “Üyenizin iletisinde belirttiği bir diğer işlem olan “Tiroid bezi renkli Doppler USG” işlemleri ise aynı ana başlık altında “Renkli Doppler İncelemeleri” alt başlığı içinde sayılmaktadır. Bu kısımda sayılan işlemlerin yukarıda belirttiğimiz şekilde radyologlar tarafından yapılınca puanlanacağına ilişkin bir ibareye yer verilmemekle birlikte, ana başlıkta belirtilen kural kapsamında radyologca rapor düzenlenmeksizin bu işlem için de puan verilmesinin mümkün olmadığı kanısındayız” ifadelerine de yer verildi.

“Açıklamalar doğrultusunda değerlendir” dedi
TRD açıklamasının sonunda hekimin, ince iğne aspirasyonu işlemine açıklık getirilmesi isteğine değinilerek, işlemin “Patoloji, Sitolojik Materyaller” bölümünde bir işlem türü sayıldığı; işlemin karşısında ise, “Patolog tarafından yapılması ve olağan rapor verilmesi halinde” ibaresine yer verildiğine değinildi. Konuyla ilgili açıklamada, “Üyenizin belirttiği işlem ile bu işlemin aynı işlem olup olmadığının değerlendirilmesi bilimsel bilgi gerektirmektedir. Eğer bilimsel açıdan aynı işlem olduğu düşünülürse, anılan işlemlerin ancak patologlarca yapılması durumunda işlem için belirtilen puanların hesaplanabileceği düşünülmektedir. İlgili düzenlemelere ve hukuka aykırı uygulamaların varlığının saptanması ve devamı halinde dava açma süreleri içinde uygulamanın iptali için yargıya başvurulabileceği kanısındayız” ifadelerine yer verildi.