Bakanlık, dâhili ve cerrahi branşta görev yapan hekimler ile diş hekimlerinin yaptığı işlem sayısını sıkı gözlem altına alıyor.Performans sisteminde yapılacak değişikliklerle hekimlerin yaptığı her işlem belirli skalalar içinde değerlendirilecek. Buna bağlı olarak ek ödeme oranları yüzde 20 ile 30 oranlarında düşebilecek. Hastane yöneticilerinin de performansa dayalı ek ödemeleri değişecek
Sağlık Bakanlığı, performans sistemini yeniliyor. Buna göre Ağız ve Diş Sağlığı Merkezleri (ADSM)’nde görev yapan diş hekimleri ve dâhili ve cerrahi branşlarda görev yapan hekimlerin yaptığı işlem sayısı, performansa bağlı ek ödeme oranlarında değişikliğe neden olacak.
Başhekim, başhekim yardımcısı, hastane müdürü ve yardımcısı ile başhemşireden oluşan yöneticilerin performans hesaplamaları değişecek. Nisan ayından beri yürürlükte olan ve yöneticilere uygulanan performans uygulaması ekim ayından itibaren değişikliğe uğrayacak. Şu anki uygulamada performans ölçütleri arasında, finansal durum (borçluluk oranı ve süresi), hastanenin türü, yöneticilerin çalışma süresi gibi parametreler baz alınıyor.
Sistem, hastanelerin gelirlerinin yüzde 70’inden fazla borcunun olmaması esasına dayanıyor. Mesela hastanenin 100 milyar geliri varsa 70 milyona kadar borcunun olması kabul ediliyor. Ayrıca hastanenin 90 gün içinde borcunu ödemesi gerekiyor. Borç süresi 90 günü aşıyorsa yöneticinin performans puanı da olumsuz etkileniyor. Söz konusu kriterlere uyulmadığı takdirde hastane yöneticilerinin performansa dayalı ek ödeme oranları yüzde 30’a kadar düşüyor.
Hastanelerin yüzde 16’sında gelir kaybı
Nisan ayından itibaren yürütülen uygulama sonuçlarına göre, hastanelerin yüzde 16’sının (bu da 50-60 hastane anlamına geliyor) gelirinde azalma oldu. Yüzde 16’lık oranın başlangıçta yüksek bulunmasına karşın aylar içinde düşüş gösterdiği kaydedildi. Bu oranlara göre, nisan ayında bir başhekimin, alması gereken ek ödemeden 750 TL kesildi. Kesinti nedeni olarak; yöneticilerin finansal süreci planlı yönetememesi işaret edildi.
Bakanlık, uygulama kapsamında, Sağlık Uygulama Tebliği (SUT)’nin fiyatlarının düşük olması ve hastanelerin mağdur olmaması için düzeltme faktörlerini de devreye sokuyor. Özellikle branş hastanelerine avantaj sağlanıyor. Bununla tüm hastanelerin kıyaslanma imkânı doğuyor.
Ekimde yeni düzenlemeler var
Hastane yöneticilerinin performanslarına bağlı ek ödeme uygulamasında ekim itibariyle yeni düzenlemeler yapılacak. Performansa dayalı ek ödemeye konu olan ana parametre sayısı arttırılacak. Hizmet kalitesi, ek ödemeleri zamanında ödeme (hatta erken ödeme yapan hastaneler ödüllendiriliyor. Mesela ilk 10 gün içinde personelin ek ödemesini gerçekleştiren yönetici puanı yüzde 3 oranında arttırılacak), faturalandırma süresi (bu işlemin düzenli yapılması öngörülüyor) öne çıkan parametrelerden bazıları. SUT fiyatlarını reel hale getirmek amacıyla düzeltme faktörleri yine devam edecek. Uygulamada tüm hastane türleri kendi içinde kategorize ediliyor.
Yeni başlayan bir yönetici süreçten sorumlu tutulmuyor. Yöneticilik süresinin artması ile performans kriterlerinden etkilenme doğru orantılı seyrediyor. Bakanlığın 5 yıldır yöneticilik yapan kişiden beklediği performans artıyor. Görev süreleri 0-12 ay, 12-24 ay, 24-36 ay ve üstü şeklinde kategorize ediliyor.
Yüksek ciroya artı puan
Şimdi yapılan düzenlemeyle parametreler arasına bölge gelişmişlik düzeyi de ekleniyor. Altı bölgenin gelişmişlik düzeyi göz önüne alındığında, mahrum bölge çalışanlarına artı puan verilecek.
Hastanenin ciro anlamındaki büyüklüğü de geliri etkileyen parametreler arasında yer alacak. Cirosu artan hastanenin yöneticisine de artı puan verilecek.
Ayrıca, hastanenin yaşı da önemli bir kriter olacak. Bakanlık, yeni kurulan hastanelere, ihtiyaçlarını karşılamaları için destek veriyor. Buna göre, 3 yaşına kadar olanlara artı puan verilecek. Gelişimini tamamlamış hastanelere bu puan verilmeyecek. Buna karşın 15-20 yaşın üzerindeki hastanelere de, bakımlarını yapabilmeleri için yine puan verilecek. Bu model kamuda ilk kez uygulanacak.
Diş hekimliğinde işlem artacak
ADSM’lere ilişkin birim performansı getirilecek. Diş hekimlerinin kanal tedavisi, diş dolgusu gibi işlemlerde Bakanlıkça belirlenecek skalayı tutturamamaları durumunda ek ödeme oranlarında kesinti yapılacak. Diş hekimlerinin gelirleri de bu durumda yüzde 30’a kadar etkilenecek.
İşleme göre ek ödeme
Aynı şekilde cerrahi ve dâhili branşlarında görev yapan hekimlerin SUT çerçevesinde belli oranda hasta yatışı sağlamamaları, ameliyat yapmamaları durumunda ek ödeme oranları düşürülecek. Hekimin geliri en fazla yüzde 20 oranında etkilenecek. Hekimin sadece poliklinik yapması düşük ek ödeme nedeni sayılacak. ADSM’ler için getirilecek uygulama hazırlıklarının sonuna gelinmesine karşın, hekimler için yapılan düzenleme henüz gelişim aşamasında.
Teşhis İlişkili Gruplar uygulaması
Bakanlık, Teşhis İlişkili Gruplar (TİG) uygulamasını da 1 Ocak itibariyle hayata geçirecek.
İlk olarak 1973 yılında ABD’de geliştirilen sistem olan TİG, şu an gelişmiş ülkelerce de benimsenen bir ödeme modeli. Uzun yıllardır gelişmiş ülkelerde uygulanıyor; bu ödeme modelinin bir sonraki adımında, sonuca (performansa) dayalı finansman yer alıyor. Türkiye de, şu anda teşhise dayalı finansmanın bir önceki adımı olan global bütçeyi kullanmaya ve yaygınlaştırmaya çalışıyor.
Sistem, yatan hastaların ortaya çıkan maliyetleriyle, hastaların tanıları ve yapılan işlemleri gruplandırarak ilişkilendiren bir mekanizma. Yöntemle sınırlı kaynakların, vakaların türlerine ve şiddetine dayalı olarak adil biçimde hastanelere dağıtılması hedefleniyor.
SUT ile birlikte yürüyecek
Bakanlık sisteme ilişkin şu ana kadar 260 hastanedeki 600 kişiye eğitim verdi. Şu an geri kalan hastanelerde de eğitim devam ediyor. Eğitime aynı zamanda özel sektör ve üniversite hastaneleri de alınıyor. SUT ile TİG’in şimdilik birlikte yürütülmesi düşünülüyor.
TİG uygulaması sonucunda daha nitelikli iş yapan hastaneler gelir pastasından daha fazla pay elde edecek. İl, bölge bazında hastalık grupları görülebileceği için kıyas yapmak mümkün olacak; buna bağlı olarak performans ve nitelik değerlendirmesi de mümkün olacak. Uygulama ile sağlık sisteminin daha yönetilebilir hale getirilmesi planlanıyor. Mesela, Marmara Bölgesinde görülen hastalık grupları ile Doğu Anadolu’daki gruplar farklı olacağı için bunların farklılığı analiz edilebilecek. Bölge ihtiyaçları rahatlıkla tespit edilebilecek. Uygulamanın şu anda fiyatlandırma ayağı kullanılmayacak; fakat global bütçenin bölüştürülmesi anlamında ciddi bir katkı sunacak.
Uygulamanın emek, risk ve maliyete göre bir ağırlıklandırma oluşturması bekleniyor. Kurumların global bütçeden almış olduğu pay da buna göre değişecek.
Hasta ve çalışan güvenliği sempozyumu
Sağlık Bakanlığı; özel sağlık sektörü ve üniversite hastanelerinin katılımıyla 9 Ekim 2010 tarihinde, Adana’da, hasta ve çalışan güvenliğine ilişkin bir sempozyum düzenleyecek. Oturumda çalışan güvenliği, hasta güvenlik kültürünün oluşturulması, güvenlik raporlama sistemi, bilgilendirilmiş onam, güvenli cerrahi uygulamaları gibi konular tartışılacak. Sempozyuma ortalama 500 kişinin katılması bekleniyor.
