Hacettepe Üniversitesi (HÜ) Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Okan Bülent Yıldız, AA muhabirine yaptığı açıklamada, diyabetin ciddi bir sağlık sorunu olduğunu, hastalığın ilerleyen dönemde uzuv kayıplarına ve ölüme yol açabildiğini söyledi.
Diyabetin Tip-1 ve Tip-2 şeklinde iki ayrı türü olduğunu belirten Yıldız, Tip-1 hastalarının insüline mutlak bağımlı olduğunu ifade etti.
Yıldız, diyabetli hastaların yüzde 95'inin ise Tip-2 olduğunu dile getirerek "Türkiye'de 7 milyondan fazla diyabet hastası, hayatlarının bir döneminde insülin ihtiyacına gerek duyuyor. Türkiye'de yapılan son çalışmalara göre, Tip-2 hastalarının yüzde 10'a yakını insülin kullanmaktadır" dedi.
Diyabet hastalarının en büyük sıkıntılardan birinin hastalığın tedavisinde kullanılan insülinin enjeksiyonla yapılması olduğunu aktaran Yıldız, özellikle çocuk yaş hasta grubu için bunun sorun yaratabildiğini vurguladı. Yıldız, bu hastaların kendilerini strese sokarak moral bozukluğu yaşayabildiğine işaret ederek "Zaten zor bir yaşamı olan hastalar için yaşam standartlarını zorlaştıran ve başka bir seçenekleri de bulunmayan enjeksiyona bağlı olmak, sorun olabiliyor. Çocuk hastalar için bu durum daha da ağır seyredebiliyor" diye konuştu.
Diyabette insülin tedavisinin adeta olmazsa olmaz olduğuna işaret eden Yıldız, 1922'de insülinin keşfinden sonra bu alanda daha büyük bir buluş yapılmadığını söyledi. Yıldız, şöyle devam etti:
"Maalesef, şu an için diyabet tedavisinde insülin dışında hayat kurtarıcı başka bir seçenek yok. İnsülin olmadığında yaşayamayacak hastalar var. İnsülinin alınmasında da enjeksiyon kullanılıyor çünkü insülinin yapısı peptit bir protein ve bu protein doğrudan ağızdan alınmaya çalışıldığında parçalanıyor ve istenilen etkiyi yaratmıyor."
- "Enjeksiyon korkusu olmayacak"
İlaç sanayinin yıllardır insülinin enjeksiyon dışında da kullanılabilmesi için araştırmalar yürüttüğünü anlatan Yıldız, şu değerlendirmeyi yaptı:
"Geçtiğimiz yıllarda ilk önce nefes yoluyla, direk ciğerlere çekilerek alınıp alınamayacağına bakıldı ancak bu çalışmalar güvenlik endişesi yarattı ve uygulanmadı. Şu anda hala devam eden çalışmalar mevcut ama bu çalışmalardan ümitli değiliz. Bunun dışında protein yapısının korunarak özel bir şekilde muhafaza edilerek kapsül şeklinde ağızdan alınmasının mümkün olup olmayacağına yönelik bilimsel araştırmalar da yapılıyor. Şu anda buna ilişkin erken veriler var. Önümüzdeki yıllarda, iğne dışında ağızdan insülin alınması mümkün olabilecek. Bunun müjdesi gelecek ama şimdilik zaman vermek doğru değil."
Enjeksiyon yerine hap şeklinde insülin alınmasının hastaya önemli avantajlar sağlayacağını belirten Yıldız, "İnsülinin etkisi açısından enjeksiyonda vücudun kendi yaptığı doğal insülini, oldukça iyi taklit edebiliyoruz. Tamamını yapamıyoruz ama iyi sonuç alıyoruz. Ağızdan alınacak tedavi, hasta için kolaylık sağlayacak. Enjeksiyon korkusu olmayacak ve buna bağlı stres ortadan kalkacak" diye konuştu.
- "10 yıllık süre içinde olabilir"
Dünyadaki diyabet tedavisinde kullanılan insülinin yaklaşık yüzde 50'sini tedarik eden ilaç firmasının Başkan Yardımcısı Mike Doustdar da açıklamasında, diyabet hastalarının günde iki kez kendilerine insülin enjekte ettiğini ifade etti.
Hastaların yaşam kalitesin artırmak ve daha kolay kullanım sağlamak amacıyla yıllardır araştırmalar yapıldığını dile getiren Doustdar, "Yapılan çalışmalarla diyabetlilerin günlük yapması gereken enjeksiyon sayısı, bire düşürüldü. Çok yakında haftada bir enjeksiyona düşürülecek" dedi.
Enjeksiyon kullanımının hastaları sıkıntıya soktuğunu aktaran Doustdar, bunun yerine geçebilecek yöntemler üzerinde çalıştıklarını anlattı. Bu konuda hala devam eden klinik çalışmalardan sevindirici sonuçlar elde ettiklerini bildiren Doustdar, şunları kaydetti:
"Şu anda yapılan klinik araştırmalarda tablet insülin üzerinde çalışılıyor. Klinik testleri bitirildikten sonra piyasaya sürülecek. Bu, 10 yıllık süre içinde olabilir. Bu gerçekleştiğinde insülin tedavisinde enjeksiyonun yerini ağız yoluyla alınan kapsüller alacak."