Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hamidiye Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi ABD Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adil Polat, Akademik Akıl'da "Hekimlerin İyiliği Üzerine" başlıklı bir yazı kaleme aldı.
Yazısında kişinin iyilik yapma isteği, bu eylemi zorunlu kılmama hakkı, kişinin kendi ihtiyaçlarını karşılama süreci, dolaylı ilişkilerin önemi ve hekimliğin evrimi gibi kavramlar üzerinde duran Prof. Dr. Polat, felsefi açıdan ele aldığı önermelerde, kişinin eylemlerinin ruh halini nasıl etkilediği, dolaylı ilişkilerin anlam kazanmasındaki önemi ve modern toplumun hekimlik anlayışındaki değişimleri masaya yatırdı.
Yazıdan bazı bölümler şöyle:
Önerme-1-h-7) Toplumsal ilişkilerde geçerli genel kabullerin ve sosyal normların değişimi göz önüne alınırsa, yeni değerler sisteminin nesiller değiştikçe yerleşeceği ve geleneksel referanslardan uzaklaşacağını öngörebiliriz. Değişimin bu aşamada bizi ilgilendiren kısmı hekimlerin iyiliği ele alışındaki değişikliklerdir. Çağdaş hekimin bir iyilik simgesi olarak görüldüğünü söylemek zordur. Hekim, ancak sosyal güvencesi veya parası olanların ulaşabildiği kamusal bir kurum gibidir. Hekimlerden içsel olarak bir yardım umuyorsak da bunun insani olduğunu söylerken giderek zorlanmaktayız. Hekim ise iki farklı çeldiriciden birine maruz kalmaktadır. Bunlardan biri kamusal sağlık hizmeti olup, hekimliğin yoğun iş yükü altında insani olmaktan çıkıp sadece tıbbi alana geçişe zorlanmasıdır. Burada ifade edilen tıbbi kelimesi karikatürize edilmiş bir tıbbi anlayışı ifade eder. Hekim artık insanı değil damarını, tümörünü, ultrasonunu, kırığını ve benzeri şekilde sıralanabilecek uzmanlık alanına giren patolojiyi görür. Patoloji insandan bağımsız bir şekilde değerlendirilir ve buna o alanda derinleşmek denir. Duygular DSM versiyonlarında yerini alarak semptomlar haline gelirken mahrem bilinçaltında keşfedilir.
Önerme-1-h-8) İnsani olmaktan çıkan hekimlik anlayışının iyiliği referans alacağı düzlem kaybolmuş olabilir. Sosyal hayatın ve toplumun dinamiklerinin analizi bu çalışmanın hedefleri arasında değildir. Lakin hekimi anlamak için aralıklarla içinde yetiştiği topluma bakmak ve değerler sistemini gözden geçirmek zaruridir. Toplum dinamikleri, hekim olmakla uğraşan genç hekim adaylarına insan olanla ilgilenmeyi değil ancak kendisine, kendine uygun bulduğu bir çerçevede geçerli olan başarı ölçütlerine ulaşmak için azimli olmalarını dayatır. Geçmişte olduğu gibi, tüm bir dönem tıp fakültesi talebelerinin vatansever duygularla Kurtuluş Savaşı’na gitmesini bırakın, tamamen apolitik ve daha önemlisi toplumdan uzak ve topluma meraksız bir tıp fakültesi ile karşı karşıyayız. Toplumdan uzak olunca iyilik gereksiz bir şey haline geliyor.
...
Önerme-1-j-1) Hekim, yukarıda tartıştığımız örneklerde görüldüğü üzere anlam kaybı yaşayan modern insanlarla beraber yarattığı değerin kaybolduğuna tanık olmaktadır. Giderek artan tedavi başarısı, sağlık imkânları ve bunun insan yaşamına ölçülebilen faydasına rağmen dünyanın birçok ülkesinde hekimler mutsuz bir grubu oluşturmaktadır. Mutsuzluk ekonomik veya zorlaşan iş koşulları gibi gerekçelerle açıklanamayacak ontolojik bir sorundur.
Önerme-1-j-2) Hekim, var oluşunu sorgulamaktadır. Alelade bir hizmet sunumu için alınan onca risk ve yoğun iş yükü karşılığında değer üretemediğinin farkındadır. Hekim kişilere dokunamamaktadır. Her tür vücut boşluğu açılarak ameliyat edilebilir, ruhun derinlikleri ilaçlar ve psikoterapiyle araştırılabilir veya döllenmeden başlayarak ölüme kadar insan hayatının her aşaması tıbbi müdahaleye konu olabilir. Ancak kişiler arası ilişkiler ve iyilik yapma imkânları ortadan kalkmıştır. Hekim, iyilik yapamadığı veya iyi olamadığı takdirde yok olabilir.
