MEDİMAGAZİN - Alzheimer hastalığı olanlarda amiloid ve tau proteini beyinde kümelenir. Bu kümelere ek olarak iltihaplanma ve sinir hücrelerinin büyümesi gibi diğer biyolojik süreçler de söz konusudur. Yeni teknikler kullanarak araştırmacılar, amiloid ve tau kümeleri olan hastaların beyin omurilik sıvısındaki bu diğer süreçleri ölçebildiler.
Farklı varyantları keşfedildi
Amsterdam Alzheimer Merkezi, Amsterdam UMC ve Maastricht Üniversitesi'nden araştırmacı Betty Tijms ve meslektaşları, Alzheimer hastalığı olan 419 kişinin beyin omurilik sıvısındaki 1058 proteini inceledi. Bu grupta 5 biyolojik varyant olduğunu buldular. İlk varyant, artan amiloid üretimi ile karakterize edilir. İkinci tipte ise kan-beyin bariyeri bozulur ve amiloid üretimi azalır ve sinir hücresi büyümesi azalır. Ayrıca varyantlar, protein sentezinin derecesi, bağışıklık sisteminin işleyişi ve beyin omurilik sıvısı üreten organın işleyişi açısından da farklılık gösterir. Farklı Alzheimer varyantlarına sahip hastalar, hastalığın diğer yönlerinde de farklılıklar gösterdi. Örneğin araştırmacılar belirli alt gruplarda hastalığın daha hızlı ilerlediğini buldu.
Farklı varyantlara göre farklı tepki veren ilaçlar üretilecek
Bulgular ilaç araştırmaları açısından büyük önem taşıyor. Bu, bir ilacın Alzheimer hastalığının yalnızca bir varyantında işe yarayabileceği anlamına geliyor.
Örneğin, amiloid üretimini engelleyen ilaç, amiloid üretiminin arttığı varyantta işe yarayabilir ancak amiloid üretiminin azaldığı varyantta zararlı olabilir. Ayrıca bir varyanta sahip hastaların yan etki riskinin daha yüksek olması, diğer varyantlarda ise bu riskin çok daha düşük olması da mümkündür. Araştırma ekibinin bir sonraki adımı, Alzheimer varyantlarının gerçekten de ilaçlara farklı tepkiler verdiğini göstermek, böylece gelecekte herkesi uygun ilaçlarla tedavi edebiliriz.
Araştırma sonuçları 9 Ocak'ta Nature Aging dergisinde yayınlanacak.