23 Nisan 2025’te İstanbul’da meydana gelen depremin ardından İstanbul Valiliği, kamu hizmetlerini iki gün süreyle idari izinli saydı. Ancak bu karar sağlık çalışanları için geçerli olmadı. Riskli binalarda bulunan Aile Sağlığı Merkezleri (ASM) açık bırakılarak, sağlık hizmetinin devam etmesi istendi.
"ASM’lerin yüzde 89’u depreme karşı test edilmedi"
Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHESEN) Genel Başkanı Dr. Ahmet Kandemir, İstanbul’daki ASM’lerin büyük bölümünün apartman altı, cami altı, otopark gibi uygun olmayan alanlarda bulunduğunu belirterek, şu bilgileri paylaştı:
"ASM’lerin %32’si 1999 öncesi yapılarda, %89’u ise depreme dayanıklılık testi yapılmamış binalarda faaliyet gösteriyor. Deprem riski altındaki binalarda sağlık hizmeti vermek, hem çalışanların hem de vatandaşların hayatını tehlikeye atıyor” diyen Dr. Kandemir, bu merkezlerin acil müdahale noktası olması gerekirken kendilerinin yıkılma riskiyle karşı karşıya olduğunu vurguladı.
"Sanal ASM’ler hayati risk taşıyor"
İstanbul’daki ASM’lerin yaklaşık %30’u kamu binası dahi olmadığını söyleyen Dr. Kandemir, "Kiralanan dükkanlar, apartman daireleri, otoparklar gibi mekânlarda kendi olanaklarıyla oluşturulmuş ‘sanal ASM’ler’ sağlık hizmeti sunmaya çalışıyor. Yangın çıkışı olmayan, acil toplanma alanı bulunmayan bu yerler afet anında kullanılamaz hale gelebilir." dedi.
"Aşılama ve sağlık malzemesi erişimi tehlikeye girebilir"
Dr. Kandemir, olası bir deprem sonrası aşılama hizmetlerinde ve sağlık malzemesi tedarikinde kesinti yaşanabileceğine dikkat çekti. Tetanos gibi hayati öneme sahip aşıların erişilebilirliği için ASM’lerin fiziksel olarak ayakta kalması gerektiğini vurguladı.
“ASM binaları güçlendirilmeli, tatbikat zorunlu olmalı”
AHESEN Başkanı’nın önerileri şöyle:
- ASM’lerin depreme dayanıklılığı acilen tespit edilmeli,
- Uygun olanlar devlet eliyle güçlendirilmeli,
- Yeni ASM binaları, kamu eliyle ve afet planlamasına uygun şekilde yapılmalı,
- ASM personeline düzenli afet eğitimi verilmeli,
- Her ASM’de yılda en az bir kez deprem tatbikatı yapılmalı.
“İki yıl önce uyardık, hala adım atılmadı”
Kandemir, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerinin ardından yaptıkları çağrının karşılıksız kaldığını hatırlatarak şu ifadeleri kullandı:
“İstanbul özelinde ama aslında Türkiye genelinde bu konu bir milli seferberlik olarak ele alınmalı. Depreme dayanıklı, güvenli ve erişilebilir ASM’lerin inşası için artık daha fazla vakit kaybedilmemeli.”
