TRT Haber spikeri Sermin Baysal Ata özel yayında konuğuna demir eksikliği ile ilgili bir soru yöneltti. Bilim insanlarının da gündeminde olan bu soru hem TRT Haber'i hem de Sermin Baysal Ata’yı hedef alan bir linç kampanyasına dönüştürüldü. Yapılacak kısa bir araştırma, demir döküm tava ve tencerelerin demir eksikliği anemisine karşı kullanımının mümkün olduğuna dair bilimsel makale ve gazete haberlerine ulaşılmasına imkan veriyor.
Yeni tip koronavirüsle (COVID-19) mücadelede bir aşı bulunana kadar alınabilecek en etkili bireysel önlem bağışıklığı artıracak şekilde beslenmek. Bağışıklığı artırıcı şekilde beslenmenin yolu ise A, C, D ve E vitaminlerini yeterli miktarda alırken vücudu Omega-3, çinko ve demir ile takviye etmekten geçiyor.
Demir eksikliğine dikkat
Özellikle vücuttaki demir eksikliği, sürekli yorgunluk hali yaratması, halsizliğe yol açması, fiziksel aktivitelerde çabuk yorulmaya neden olması, baş ağrısı ve uyku sorunlarını tetiklemesi nedeniyle bağışıklığın çökmesine neden olacak en kritik semptomların kaynağı olarak işaret ediliyor.
Demir eksikliği, bağışıklığın zayıflayarak COVID-19'un kendisine yaşama alanı bulmasına yol açabileceği gibi yine bu virüsün hedef aldığı en hassas organlardan biri olan kalp rahatsızlıklarına da sebep oluyor.
Gıdanın pişirildiği malzeme önemli
Demir eksikliğini ortadan kaldırmanın yolu olarak kırmızı et karaciğer, sakatatlar, balık, ıspanak, mercimek, kabak, yulaf, kuru erik gibi gıdalar almanın önemine işaret ediliyor. Özellikler kırmızı et, karaciğer, sakatat ve balık gibi gıdaları tüketirken, alacağınız gıda kadar bu gıdanın pişirildiği malzeme de önem kazanıyor.
Araştırmalar ne söylüyor?
Dünya Sağlık Örgütü Uluslararası Klinik Araştırmalar Kayıt Platformu (WHO ICTRP) tarafından da desteklenen ve 2019 yılında, demir eksikliği anemisi görülen 4 ay-11 yaş arası çocuklar ile 12-51 yaş arası kadınların katılımıyla yapılan bir araştırmada, gıdaların demir döküm tava ve tencerelerde pişirilmesi halinde yemekleri demir açısından zenginleştirdiğine, sınırlı da olsa bir katkısı olduğuna ilişkin bulgulara rastlandı.
Sonuçları Clark Alves, Ahlam Salih ve Halimatou Alaofe tarafından irdelenen araştırma 1973-2018 yılları arasında Kamboçya, Hindistan, Vietnam, Benin, Etiyopya, Malavi, Tanzanya ve Brezilya’da yapılan çalışmaların sonuçlarını kapsıyor. Bilim insanları, demir döküm tava ve tencere kullanımının demir eksikliği ile mücadeledeki etkisinin netleşmesine ilişkin daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunun altını çizmekle beraber, özellikle çocuklar arasında demir eksikliği anemisini azaltmaya aracı olabileceğine dair göstergelere ulaştıklarını kaydediyor.
Anemi ile mücadelenin bir parçası
Araştırmada, demir tava ve tencere kullanımının tek başına yeterli olmayacağının altını çizilmekle beraber, tamamlayıcı takviyelerle bunun da demir eksikliği anemisi ile mücadelenin bir parçası olduğu vurgulanıyor. Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’nde özellikle vejeteryanların hayvansal ürünler tüketememeleri nedeniyle alamadıkları demiri telafi etmeleri için yine demir döküm tava ve tencere kullanarak bu eksiği kapatabileceği yönünde tıp insanları tavsiyede bulunuyor.
TRT Haber spikerine sosyal medya linçi
24 Nisan tarihinde koronavirüs salgını ile ilgili TRT Haber’de 21.00-23.00 saatleri arasında gerçekleştirilen özel yayın sırasında bilim insanlarının tartıştığı, izleyicilerin de merak ettiği bu soru, sunucu Sermin Baysal Ata tarafından uzman konuk nezdinde gündeme getirildi.
Ancak ülkemizde sosyal medyayı esir almaya başlayan yaygın linç kültürü burada da devreye girdi. Bu sorunun sebebini ve cevabını aramaya gerek duymayan aralarında gazetecilerin de olduğu bir kitle, TRT Haber spikerinin sorusunu bilime aykırı bir konu gibi sunarak hem TRT kurumunu hem de soruyu yönelten TRT Haber spikeri Sermin Baysal Ata’yı hedef aldı, bu olayı bir linç kampanyasına dönüştürdü.
Araştırmalar bir tık uzakta
Oysa o taciz ve linçin mecrası haline getirilen internet ortamında yapılacak kısa bir araştırma, demir eksikliği anemisine karşı demir döküm tava ve tencerelerin kullanımının mümkün olduğuna dair bilimsel makalelere ve gazete haberlerine ulaşılmasına imkan veriyordu.
