Hastane ve ilaç çilesini sona erdiren sağlık sistemine artık gönül rahatlığıyla alışmalı mıyız yoksa kendimizi her an uyanacağımız tatlı bir rüyada mı hissetmeliyiz?
Sağlık Bakanı Recep Akdağ ile memleketi Erzurum'daydık. Seçim endişesi yaşanmadığından olacak Bakan Akdağ ile siyasetten çok sağlık sistemini konuştuk. Sağlık tesislerini, acil helikopter merkezini, 3 yıl önce açılan Erzurum Bölge Hastanesi'ni gezdik. Albenisi yüksek lüks alışveriş merkezlerini geride bırakan mimarisiyle İstanbul ve Ankara gibi iki büyük kentten gelmiş biz gazetecileri bile şaşırtan hastanede hastalar sekizer, onar değil, ikişer kişilik odalarda yatıyor. "Ankaralı ve İstanbullu bu hastaneyi görürse akın olur" diyen bir gazeteciye Akdağ, "Merak etmeyin çok daha güzellerini oralara yapacağız" diyor.
Sağlık harcamalarında ipin ucunu mu kaçırıyoruz? Bu gidişe hangi bütçe dayanır? Herkesin kafasında bu sorular var. Akdağ, belli ki önceden hazırlık yapmış, çantasından bir tablo çıkardı. Tabloda, 2003 yılından 2010 yılına kadar olan dönemde faiz hariç olmak üzere kamunun yaptığı genel harcamalarla sağlık harcamaları karşılaştırılıyor. Tablo, sağlık harcamalarının devletin eğitim, ulaştırma, güvenlik gibi diğer harcamalarından ne kadar ayrıştığını ortaya koyması açısından önemli.
Sağlıkta belirgin dönüşüm yaşadığımız bu 7 yıllık dönemde devletin toplam harcaması 119 milyardan 378 milyar liraya çıkmış. Yani genel harcamalardaki artış yüzde 218 olmuş. Devletin sağlığa yaptığı harcama ise 17,5 milyar liradan 49,5 milyar liraya ulaşmış. Artış oranı yüzde 184. Akdağ'ın Maliye ve DPT verilerine dayandırarak oluşturduğu tablo, sağlıktaki büyük dönüşümün az harcamayla gerçekleştirildiğini işaret ediyor. Akdağ, "Bu veriler sağlıktaki dönüşümün sürdürülebilir olduğunu açıkça ortaya koyuyor. Demek ki aynı harcamalarla yola devam etsek dahi, bütçeye yük getirmiyoruz" sözleriyle kafalardaki soru işaretlerini bitiriyor.
Akdağ'ın işaret ettiği dönemde devlet toplam 4,7 milyon metrekare kapalı alana sahip sağlık yatırımı inşa etmiş. Oysa 1995-2002 dönemindeki 7 yılda inşa edilen kapalı alan 1 milyon metrekareyi ancak buluyor. Bu dönemde hakime müracaat sayısı 1,3'ten 7,3'e çıkarken kamu ilaç harcamalarındaki artış oranı yüzde 170'ten yüzde 21'e gerilemiş.
Akdağ'ı memnun eden tablo aslında başka bir soruyu akıllara getiriyor. Sağlık sektörüne daha az kaynak aktararak 70 milyonun çilesini sona erdirmeyi başaran devlet, daha fazla para harcadığı diğer hizmet alanlarında neden sağlıktaki kadar çarpıcı bir başarı elde edemedi?