Sağlık yöneticilerine ihtiyaç artıyor

İyi doktordan iyi yönetici olmayabilir, tıpkı iyi futbolcudan iyi teknik direktör olmayacağı gibi! Sağlıkta bu durum hep tartışılan konuların başında geliyor. Zira özel hastanelerin sayılarının artmasıyla sağlık sektöründe hem özel hem de devlette iyi hekimler yönetim kadrolarına alındı. Peki sağlık yöneticisi olmak için doktor olmak şart mı? "Sağlık yöneticiliği ayrı bir branştır" diyen Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Genel Müdürü Dr. Çetin Köksal, kendisi de hekim olmasına rağmen, sağlık yöneticiliği için doktor olmak gerektiğine inanmıyor: "Sağlık yöneticiliği ayrı bir branş olmalı. Buna inandığım için yıllarca tıp okumama rağmen şimdi sağlık yöneticiliği konusunda doktora yapıyorum. Hekimlikle sağlık yöneticiliği laiklik gibi birbirinden ayrılmalı." Yıllardır sağlık sektöründe hem devlet hem de özel hastanelerde yöneticilik yapan Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Genel Müdürü Çetin Köksal sektördeki mektepli yöneticilerden. 2003 - 2005 yılları arasında, Sağlık Kurumları Yöneticiliği Yüksek Lisans Programı'nı bitiren ve 2006'da da yine aynı bölümde doktoraya başlayan Köksal'ın doktora tezi ve üniversite bağlantısı hâlâ devam ediyor. "Doktora tezimi verdikten sonra yardımcı doçentliğimi hemen alabileceğim ama doçentlik için kadro açması ve bizim ona başvurmamız gerekiyor. Bitiren 3 - 5 kişi var bizim bölümde ama onlar da sadece akademik çalışma yapıyor, sağlık kurumları yöneticiliği yapmıyorlar" diyen Köksal, dolayısıyla hem doktora hem de sağlık sektöründe yöneticilik yapan az sayıda kişiden biri.

"Eğitim çok bilinmiyor"
Sağlık yöneticiliği alanında mastır yapan hekimin çok ama bu işte doktora yapan sayısının çok az olduğunu söyleyen Çetin Köksal "Bu işten direkt sağlık kurumları yönetiminde basamakları tırmanmış, doçent olmuş hiç kimse yok. Böyle bir kadro da yok zaten. Dolayısıyla da böyle bir kadroyu da açmayı hedefliyoruz. Sağlık yönetiminde akademik kadronun da önü açılmalı" diyor ve ekliyor: "Tabi bunun önünde YÖK'ten de çıkması gereken kararlar var ama bu konuda başarılı olacağımızı düşünüyoruz." Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü bünyesinde hem bilimsel hem de tecrübe altyapısının paylaşıldığı Sağlık Kurumları Yöneticiliği Yüksek Lisans programı olduğunu söyleyen Köksal, bu program kapsamında bu yıl öğrencilere ders anlatacak. "Bu eğitim, çok bilinen bir eğitim değil Türkiye'de. Bu konuda mesleğini icra edip de doktora eğitimi almış kim var diye sorarsanız benim bildiğim çok az sayıda kişi var. Kimse tarafından çok bilinen bir şey değil. Çünkü 'siz sağlık işletmecisi misiniz?' diye sorduklarında, 'o zaman hekim değilsiniz' diyorlar. Hekim olduğumu da söylediğimde bu durumun nasıl olduğunu soruyorlar" diyen Köksal'a göre oysa bu, Türkiye'de giderek artan bir ihtiyaç olacak. Çünkü hastane sayısı ve profesyonel sağlık yöneticilerine de ihtiyaç artıyor. Eskiden hastaneleri başhekimin yönettiğini, şimdi ise profesyonel hastane yöneticileri olduğunu vurgulayan Köksal, "Profesyonel hastane yöneticilerinin çoğu yine çekirdekten yetişme ama artık büyük gruplar bu durumun önemini kavramış durumdalar" diyor.

"Hekim olmaya gerek yok"
Sağlık yöneticiliği eğitimi alanların sayısının artmamasının bir sebebini özel üniversitelerde doktora eğitiminin verilmemesine bağlıyor Çetin Köksal. "Sadece devlet üniversitelerinde bu eğitim veriliyor. Özel üniversiteler böyle bir kadro açamıyor şu anda. Devlet üniversitelerine girmek ise özel üniversitelere girmek kadar kolay değil" diyen Köksal, bu nedenle de böyle bir kısıt ve kontenjan sorunu olduğunu bilgisini veriyor. Ancak Köksal'a göre bazı hızlandırılmış programlarla MBA yapmak ya da devlet üniversitesinde üç yılda verilen programı özel üniversitede bir seneye sıkıştırmaktan mümkün olduğunca uzaklaşmak gerekiyor. "Çünkü bu tür programlar yönetici yetişmesindeki bilimsel seviyeyi de belki bir miktar düşürecektir" diyor Köksal. "Sağlık yöneticiliğinin en büyük farkı; hekimlerle birlikte iş yapıyor olmanızdır" diyen Köksal ekliyor: "Hekim yönetilmesidir demiyorum. Çünkü hekimleri yönetmek mümkün değildir, doğru olan hekimlerle işbirliği içerisinde kurumu yönetmektir. Her hekim farklı uzmanlık alanında usta olduğu için, hava yollarındaki pilotlar gibi birtakım özel davranış biçimleri sergileyeceklerdir. O özel davranış biçimlerini özümsemedikten, hekimliğin o ruhunu algılayamadıktan sonra iyi bir sağlık yöneticisi olamazsınız. Bunun için illa hekim olmaya gerek yok ama hekimleri doğru anlayan bir yönetici olmaya çok ihtiyaç var."

"Staj iyi değerlendirilmeli"
Sağlık yöneticisi olmak isteyenlere tavsiyelerde bulunan Çetin Köksal şunları söylüyor: "Sağlık sektörünün işleyişini çok iyi öğrenmeleri gerekiyor. Şu an da hekim olmayıp sağlık yöneticisi yetiştiren okullardaki çocukların ya da gençlerin gelip staj yapmaları çok kolay ve mümkün. Onlar stajın bir dakikasını bile boş geçirmeden altyapıyı çok iyi öğrensinler. Hekim ruhunu, hastanın psikolojik yapısını ve hasta yakınlarını çok iyi anlasınlar. Onları birleştiren sağlık işletmeciliği ile örtüştüren bir yapıyı kurduklarında,vazgeçilmez bir hastane yöneticisi olacaklardır."