MEDİMAGAZİN - Kanser tedavisinde Sağlık Uygulama Tebliğinin (SUT) eki listelerdeki işlemlerde ilave ücret hakkında bilgiler veren ve kanser hastalarından alınan ilave ücretin sağlık hizmetine erişimlerini kısıtladığını ifade eden Dr. Ergün Demir ve Dr. Güray Kılıç, şunları kaydetti:
"Sosyal Güvenlik Kurumu il müdürlükleri şahıs ödemeleri bölümüne iletilen dilekçelerin büyük bir çoğunluğunu özel sağlık kurum ve kuruluşlarında özellikle kanser hastalarının başvurularında alınan ilave ücretler ve tedavi için ek olarak önerilen endikasyon dışı ilaç kullanım durumunda ilaç bedellerinin ödenmemesi oluşturmaktadır. Ayrıca acil servise müracaat eden hastalardan ilave ücret alınması da şikayet başvuruları arasında ön sırada gelmektedir.
İlave ücret alınması
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 73. Maddesi gereği ve Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği’nin 1.9.1 maddesi uyarınca Kurumla sözleşmeli; vakıf üniversiteleri ile özel sağlık kurum ve kuruluşlarınca; Kurumca belirlenmiş sağlık hizmetleri bedelinin %200’ünü geçmemek kaydıyla kişilerden ilave ücret alınabilmektedir.
Tüm sağlık hizmetlerinin sunumuna ilişkin olarak SGK tarafından Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) yayınlanmakta ve bu tebliğ çerçevesinde sağlık giderleri karşılanmaktadır."
Özel sağlık kurum ve kuruluşları hastalardan kanser tedavisi için ilave ücret alabilir mi?
Sağlık Uygulama Tebliği’nin 1.9.3 maddesinde ilave ücret alınmayacak sağlık hizmetleri belirlenmiştir. Bu maddenin (ç) bendinde kanser tedavisi (radyoterapi, kemoterapi, radyo izotop tedavileri) ilave ücret alınmayacak sağlık hizmetleri içerisinde yer almaktadır. Ayrıca 421 adet cerrahi işlemin yer aldığı ilave ücret alınmayacak işlemler listesi SUT EK-2/G’de yer almaktadır.
Özel sağlık kurum ve kuruluşları, kanser tedavisini parantez içindeki “radyoterapi, kemoterapi, radyo izotop tedavileri” olarak değerlendirmektedir. Bu işlemlere ilişkin sunulan sağlık hizmetleri kanser tedavisi kapsamında değerlendirilmemekte ve bu durumu mevzuat boşluğu olarak görerek kanser hastalarının tedavi süreçlerini oluşturan muayene, tetkik ve işlemlerden ilave ücret alınmaktadır.
Ayrıca 2018 yılında yayımlanan SUT EK-2/G’de ilave ücret alınmayacak işlemler ile bu işlemlere ilişkin sunulan sağlık hizmetleri listesi 2020 yılında yapılan isim değişikliği ile bu işlemlere ilişkin sunulan sağlık hizmetleri cümlesi çıkarılmış “İlave ücret alınmayacak işlemler listesi EK-2/G” şeklinde değiştirilmiştir. Bu cümle değişikliği ile özel sağlık kurum ve kuruluşları kanser cerrahi işlemlerinde ilave ücret talep edilmemekte ancak bu işlemlere ilişkin sunulan diğer sağlık hizmetlerinden ilave ücret alınabilmektedir.
"Mevzuata aykırı"
Yeterli denetim, yaptırım ve caydırıcı ceza uygulaması olmadığı için mevzuata aykırı uygulamalar devam etmektedir.
Özel sağlık kurum ve kuruluşları hastalardan kayıt dışı olarak her türlü tıbbi işlem için SUT bedellerinin %200 ve ötesinde ücret talep etmeleri, girişimsel cerrahi işlemlerde elden ödeme almaları, kanser tedavisi ve acil servis müracaatlarında acil hastalardan ilave ücret alınmasını engellemek adına kamu otoritesi herhangi bir denetim yapmamaktadır. Ayrıca cezai işlemler önceki yıllara göre yetersizdir ve caydırıcı değildir.
Yapılması gereken mevzuata aykırı davranan sağlık kurum ve kuruluşlarının denetlenmesi, gerekli yaptırımın uygulanması, cezai işlemlerin artırılması ve hastaları mağdur eden bu sağlık kurum ve kuruluşlarının kamuoyuna açıklanması gerekmektedir.
SUT değişikliği ile çözülebilir
Kanser tedavisinde ilave ücret alınmaması için yapılması gerekenler ise şöyle sıralandı:
"İlave ücret alınmayacak sağlık hizmetleri içerisinde yer alan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği’nin 1.9.3 maddesi (ç) bendindeki kanser tedavisi (radyoterapi, kemoterapi, radyo izotop tedavileri) cümlesinden sonra gelmek üzere “Sağlık raporu ile belgelendirilmesi şartıyla, tanı konmuş onkoloji ve diğer branşlarda muayene, tetkik ve işlemlerden ilave ücret alınmaz’’ cümlesi ile
SUT EK-2/G’de ilave ücret alınmayacak işlemler listesinde sonra gelmek üzere “bu işlemlere ilişkin sunulan sağlık hizmetleri ve işlemler’’ cümlesi eklenmesi ve böylece yapılacak bu SUT değişikliği ile sorun çözümlenmiş olacaktır.
Sonuç olarak yapılacak SUT değişikliği ile mevzuat boşluğu olarak değerlendirilen bölüme iki cümlenin eklenmesi, ölümle yaşam arasında ince bir çizgide yaşama tutunmaya çalışan kanser hastaları ve hasta yakınlarının ilave ücret üzerinden mağdur edilmesini engellemiş olacaktır."