Dünyada ilk olarak 1815 yılında İngiltere'de kurulan ''yüksek korumalı adli psikiyatri hastane sistemi'' yakında Türkiye'de de uygulanmaya başlanacak.
Suç işlemiş psikiyatri hastalarının, normal psikiyatri kliniklerinde tedavi edilmeleri sürecinde diğer hastaların tedirginlik yaşamaması için Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan ''Toplum Temelli Ulusal Ruh Sağlığı Eylem Planı'' kapsamında ''Adli Psikiyatri Hastaneleri'' kurulacak. Plan kapsamında, akıl hastası olduğu belirlenen ve suç işlediği kanıtlanan kişiler, adli psikiyatri kliniklerinde yatırılarak hem tedavi altına alınacak hem de çevresine zarar verme ihtimali azaltılacak.
Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü İrfan Şencan, yaptığı açıklamada, Türkiye'de halen adli psikiyatri yataklarının sadece İstanbul, Manisa, Adana, Samsun ve Elazığ'daki Ruh Sağlığı ve Hastalıkları hastanelerinde bulunduğunu; bu hastanelerdeki 668 adli psikiyatri yatağının 551'nin de yüksek güvenlikli olmadığı halde kanunda bahsedilen müşahede, muhafaza ve tedavi amacıyla kullanıldığını söyledi.
Bakanlık tarafından yapılan ''Sağlık Hizmet Bölgesi Tabanlı Planlama Çalışmaları'' kapsamında, Türkiye'deki bu ihtiyacın göz önünde bulundurularak 5 ildeki 5 hastanede verilen hizmetlerin 16 ilde 18 hastanede verilebilir hale gelmesinin planlandığı ifade eden Şencan, ''Bu iller Ankara ve İstanbul'da ikişer hastane olmak üzere Adana, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Elazığ, Erzurum, Gaziantep, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Manisa, Samsun, Trabzon'dur. Bu planlamanın gerçekleşmesi sağlandığında halen 668 olan adli psikiyatri yatak sayısı 2 bine ulaşmış olacaktır'' diye konuştu.
"2016 YILINDA TAMAMLANMIŞ OLACAK"
Adli psikiyatri yataklarının artırılması için yapılan planlamada ilk olarak Temmuz 2011'de Bakanlığın Kamu-Özel Ortaklığı Daire Başkanlığınca ''Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon, Psikiyatri ve Yüksek Güvenlikli Adli Psikiyatri Hastaneleri Yapım İşleri ile Ürün ve Hizmetlerin Temin Edilmesi İşinin Ön Yeterlik İhalesi'' yapıldığını anlatan Şencan, ''İhale süreci başladı. 2012 yılında ihale kapsamındaki adli psikiyatri hastanelerinin yapımına başlanacak'' dedi.
Şencan, yapımı planlanan tüm hastane yatırımları gibi Yüksek Güvenlikli Adli Psikiyatri Hastanelerinin 2015 yılında tamamlanmış olacağını belirterek, ''2016 yılına yeni hastanelerle girmeyi planlıyoruz'' diye konuştu.
YURT DIŞINDAKİ DURUM
İngiltere'de Ruh Sağlığı Yasası ile ciddi derecede tehlikeli hastalar yüksek güvenlikli, riskli olabilecek hastalar orta güvenlikli, en düşük risk grubundaki hastalar ise genel psikiyatri hastanelerinde tedavi altına alınıyor.
ABD'de ve İngiltere'de bazı bölgelerde cezaevlerindeki akıl sağlığı birimleri hastaneleri yapılarak, tutuklu ve hükümlü tedavileri ve gözlemleri yapılıyor. Bu kurumlarda kapatmadan ziyade tedaviye odaklanılıyor. ABD'de 150 yataklı ''Kirby Adli Psikiyatri Merkezi''nde her 25 yataklı üniteye 1 full-time psikiyatrist, 1 psikolog, 1 sosyal çalışmacı, 1 hemşire, 3 güvenlik görevlisi düşüyor. Ayrıca 2 iç hastalıkları uzmanı da görev yapıyor. ABD'de hastane, 3 metre yükseklikte ve 2 çitle çevrili. Mikrodalgalı elektromanyetik güvenlik sistemi mevcut, elektronik kapılar ve alarm sistemi bulunuyor. Dış güvenlik kameraları, yangın alarmı ve acil telefon hattı dikkat çekiyor. Tüm ünitelerde merkezi olarak izlenen manyetik kart sistemi mevcut, iç kısımda tedavi programı yapılan alanlarda kamera bulunmuyor. 15 yataklı yatakhanelerde 2-3 yataklı odalar bulunuyor ve kütüphane, farklı spor mekanları, müzik alanı, oyun masaları ile sosyal mekanlar yer alıyor.
Hemen hemen tüm ülkelerde psikiyatrist, iç hastalıkları uzmanı, klinik psikolog, sosyal hizmet uzmanı, hemşire, iş terapisti, eğitimci, tıbbi sekreter, yardımcı personel ve güvenlik görevlileri bulunuyor.
Hollanda'da her bölgeye ait Adli Psikiyatri Servisi bulunuyor. Toplam 19 serviste 54 psikiyatrist çalışıyor. Ayrıca, 9 Yüksek Güvenlikli Hastane bulunuyor. Bunlardan 2'sinde adli psikiyatri hastaları, 1'inde zeka geriliği olanlar ve psikiyatri hastaları kalıyor.
Almanya'da Yüksek Güvenlikli Hastanelerde psikiyatrist dışında, nörolog, iç hastalıkları uzmanı, minör cerrahi girişim yapacak cerrahi ekip, diş hekimi, göz hastalıkları uzmanı, röntgen laboratuvarı, EEG-EMG laboratuvarı bulunuyor. 200 kişiye 3 psikiyatrist, 1 dahiliyeci, 3 psikolog, 109 hemşire, 14 iş eğitimcisi, 1 tıbbi sekreter, 21 güvenlik görevlisi ile hizmet veriliyor. 250-300 yataklı yüksek güvenlikli hastanelerde 300 çalışan bulunuyor. Almanya'daki hastanelerde 5 metreden yüksek erken uyarı sistemi olan elektronik aygıtlı duvarlar bulunuyor. Birbiriyle ilişkili 3 binadan oluşan 10 koğuşta hastalar, tek yataklı odalarda kalıyor. İki koğuş nörozlar ve kişilik bozuklukları, 2 koğuş zeka geriliği olanlar, 2 koğuş bağımlılara, 1 koğuş psikotiklere, 1 koğuş cinsel suçlular, 1 koğuş krize müdahale edilenler, 1 koğuş gözlem ve değerlendirme yapılanlara ve 1 koğuş psikotik olmayan hastalara ayrılıyor.
İngiltere'de Yüksek Güvenlikli Hastaneler 500-1300 yataklı olarak hizmet veriyor.