'Acil hasta' kavramı yüz naklinde yoktur

Türk Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneği Yönetim Kurulu Üyesi ve Estetik, Plastik ve Onarım Mikrocerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Murat Topalan; yüz naklinde hasta seçimiyle ilgili soruları yanıtladı.

REDDETME SORUNU
Türk hekimleri dünyada yapılan yüz nakillerini kopyalıyor mu, yoksa kendilerinden bir şeyler de katıyor mu?
Yapılan bu deneysel çalışmaların hepsinde Türk plastik cerrahlarının ismi var. Hepsinin gerçekten de çok ciddi katkıları var. Aslında yüz naklinde yaşanmasından korkulan en büyük sorun; yüzün, nakli reddetmesi. Dolayısıyla günümüzde bunun nasıl engelleneceği ile ilgili pek çok çalışma yapıldı ve yapılmaya devam ediliyor. Bunların ışığında; böbrek nakillerinde kullanılan bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlarla reddin kontrol edilebileceğini öğrenmiş olduk. Daha az dozda, hastaya daha az zarar verecek yeni ilaçların ortaya çıkması ise bu işin geleceğidir.
Sizce kime acil yüz nakli yapılmalıdır?
Aslında yüz naklinde acil kavramı yok! Ancak yüzünde bomba patlamış, bütün organları açıkta kalmış, yüzü tamamen kaybolmuş, dilini, alt ve üst çenesini ve tek gözünü kaybetmiş genç hastalar gördüm. İşte o zamanlarda, "Keşke bir yüzü blok halinde getirip takabilsem" diye düşündüğüm oldu.
Yüz naklinin yapılabilmesi için hastanın hangi kriterlere sahip olması gerekiyor?
Hastaların yüz nakli bekleme listesine girebilmesi için; Sağlık Bakanlığı komisyonunun oluşturduğu kriterlere uymaları gerekiyor. Görme, beslenme, konuşma gibi fonksiyonlarında ciddi kusurların olması lazım. Mesela gözünü kapatamaması körlüğe neden olabilir. Yüz nakli sadece yüz derisinin estetik amaçla değiştirilmesi olarak algılanmamalıdır. Yüzün, ameliyat ile onarılabilecek durumun ötesinde olması lazım. Bu nedenle cerrah, hastasını iyi seçmeli. Bu işi yapabilecek ama yapmayan cerrahlardan bir kurul oluşturulmalı ve bu kurul, yüz nakli için hastaların uygunluğu konusunda karar vermelidir. Meslek örgütlerinin ve derneklerin devreye girmesi ile nakli yapacak cerrahın sorumluluğu azaltılabilir.

İNTİHARA TEŞEBBÜS EDENİN AMELİYATI ZOR
İntihar etmeye çalışırken yaralanmış bir kişiye yüz nakli yapılması sizce doğru mudur?
İntihar etmeye çalışırken yaralanmış bir kişiye bırakın nakli, onarım yaparken bile dikkatli olmak lazım. Hastanın psikiyatrik takiplerinin uzun süreli olarak yapılması gerekir. Nakil yapılacak kişinin sağlıklı bir ruh haline sahip olması çok önemli. Dolayısıyla bu konuda son kararını psikiyatrist vermelidir.